Ik ben het niet zo snel fundamenteel oneens met mijn partij en de vertegenwoordiging daarvan in het parlement. Maar nu hebben ze het toch voor elkaar gekregen. Op de Linkse Lente site was het volgende te vinden:
Als het aan GroenLinks ligt, dan is iedere Nederlander voortaan automatisch donor – tenzij hij daar bezwaar tegen maakt. (…)
GroenLinks-Kamerlid Kees Vendrik zal aanstaande dinsdag aan minister Klink van Volksgezondheid vragen om over te stappen op een geen-bezwaarsysteem voor orgaandonoren. Als de minister daar niet toe bereid is, zal GroenLinks zelf een initiatiefwet indienen.
Dit is geen geringe maatregel. Het aantal donoren loopt terug, met alle gevolgen vandien. Er moet dus iets gebeuren. Maar dit is niet de oplossing voor het probleem, en als het een oplossing zou zijn zeker niet de meest gewenste. Integendeel.
De Grondwet stelt in artikel 11:
Ieder heeft, behoudens bij of krachtens de wet te stellen beperkingen, recht op onaantastbaarheid van zijn lichaam.
Door een “geen-bezwaar” systeem wordt dat ten dele omgekeerd. De staat bepaalt in eerste instantie over jouw lichaam, vervolgens mag je daartegen bezwaar gaan maken. Dat is de omgekeerde wereld. Om tegen dit artikel te gaan moet er een dringende reden zijn, die bovendien niet op een andere manier aangepakt kan worden.
De dringende reden zou zijn dat nu vaak de nabestaanden moeten beslissen over orgaandonatie van hun zojuist overleden familielid. Dat is, zoals Vendrik in de Volkskrant terecht zegt, “een klotegesprek”. In 2002 werkten die nabestaanden nog in 40% van de gevallen mee aan donatie, nu nog maar 30%. Bijzonder vervelend, maar volgens mij nog niet dringend genoeg om zo rigoreus te zijn.
Zijn er dan andere oplossingen? Een begin zou kunnen zijn om mensen verplicht te registreren. Geen donor worden is immers ook een keuze. Die verplichte registratie komt ook in dat Volkskrant-artikel naar voren. GroenLinks pleit ervoor om mensen die na herhaaldelijke pogingen zich niet registreren automatisch donor te maken. De vraag is of dat nodig is. Je zou ook de resultaten van het verplichte registreren kunnen afwachten, voor je overgaat tot het inpikken van organen. In de tussentijd kan je mensen die keer op keer niet reageren nog altijd registreren als niet-donor. Er zijn genoeg momenten waarop je die mensen persoonlijk kunt aanspreken, door contacten die er al zijn met overheidsinstanties – met name de gemeente. Gebruik dat voor je aan iemand’s organen komt.
Zelf ben ik sinds kort geregistreerd als donor. In de jaren hiervoor, sinds de invoering van de registratie, was ik wel geregistreerd maar dan als niet-donor. Een precieze reden is moeilijk te geven, het is meer een gevoel, en ook niet geïnspireerd door een of andere religie. Ik wilde gewoon compleet blijven na mijn dood. Ik had ook wel kunnen accepteren dat ik dan lager op een wachtlijst zou kunnen komen te staan. Tegenwoordig is dat gevoel maar weggeëbd, en heb ik mijn registratie veranderd. Nog steeds kan ik me goed indenken dat er mensen zijn die om wat voor principiële of gevoelsreden niet geregistreerd willen zijn. Die mensen raken met dit plan de zeggenschap over hun eigen lichaam kwijt. Dat is het mij niet waard.
Je bedoelt in de eerste zin ´fundamenteel oneens´ denk ik. 😉 Of je moet jezelf afvragen waarom je lid bent denk ik. 🙂
woeps. zo moeilijk is het nou om het met GroenLinks oneens te zijn :p
Als groen-links voor verplichte registratie gaat zijn krijg ik pas echt fundamentele problemen.
Dat is voor mij een reden me niet te registreren. Ik heb nog een ouderwets codicil bij me. (dacht ik tenminste, ik kan het nu niet meer vinden, het zat echt altijd in mijn portemonaie, shit dat is weer een argument voor centrale registratie).
Schermen met een grondwetsartikel over lichamelijke integriteit vind ik niet zo sterk. Ook de grondwet kan aangepast worden. Bovendien gaat de grondwet over personen en je kan je afvragen of een dode nog een persoon is. De zeggenschap over je lichaam bij je bij je dood toch al kwijt.
Ik wil elk moment van mijn leven van gedachten kunnen veranderen en artsen bij voorbaat niet de geringste aanleiding geven mijn levenseinde als voorbereiding van het donorschap op te vatten. Als ik het niet meer kan, dan de mensen die mij het meest nabij zijn.
Bij het voorstel van Vendrik staat het ook iedereen vrij zich als niet-donor te registreren. En ook dan kan de arts verplicht worden alsnog de familie te vragen of de organen wel echt gebruikt mogen worden. Luiheid, angsthazerij en desintresse leiden in dat geval automatisch tot donorschap itt tot de huidige situatie.
groetjes,
Hans
Mensen gaan zelf over hun lijf, snap dus inderdaad niet hoe Vendrik zo’n standpunt in kan nemen.
Verrassend, je codecil. Wel goed om te weten, trouwens!
Hier ben ik het toch met je oneens. Als er mensen doodgaan door een gebrek aan bruikbare organen, dan mag je toch overgaan op stevigere maatregelen dan de huidige en nogal vrijblijvende registratie. Zolang je maar waarborgt dat iedereen met principiële of andere bezwaren voldoende ruimte krijgt om ‘nee’ te zeggen.
Dat kan beginnen met gemeentehuizen die bij, pak ‘m beet, het afhalen van paspoort en ID-bewijs actief de donorvraag gaan stellen, zodat niemand zich kan onttrekken aan het beantwoorden van de vraag.
Overigens, gaat de grondwet ook over dode mensen?
De vraag is wanneer iemand voldoende ruimte krijgt. Dat betekent dus dat je het iedereen moet vragen, en degene die je het vraagt het ook volledig moet begrijpen. We hebben bijvoorbeeld 1 miljoen functioneel analfabeten. Ook bij hen moet je dus waarborgen dat ze ‘nee’ kunnen zeggen. Doe je dat niet goed, dan krijg je dus allemaal mensen die mogelijk tegen hun wens in tot donor worden verklaard. En dat gaat gebeuren, want bij dit soort maatregelen wordt zelden rekening gehouden met het feit dat er mensen zijn die de vraag niet begrijpen, of die om wat voor reden dan ook de vraag niet kunnen of willen beantwoorden.
Om het bij het verstrekken van het paspoort te vragen, prima. Dat kan. Maar als iemand dan niet duidelijk en volmondig “ja” antwoordt, dan is het dus een “nee”. En niet, zoals nu wordt voorgesteld, een “ja”. Zonder expliciete toestemming mag de overheid niet zomaar over iemand’s lichaam beslissen.
Waarom is Nee het automatische antwoord? Is er een soort natuurrecht dat lichamen voorbestemd zijn weg te rotten? Volgens mij is hoe we met overledenen omgaat cultureel bepaald (tibetanen geloof, ik leggen hun lijken op hoge rotsen als voer voor de vogels) en hoewel culturele gebruiken gerespecteerd kunnen worden is er geen enkele reden om niet een poging te doen deze te veranderen.
Een default Ja is een aanzet tot zo’n verandering en niemand wordt in zijn waarde aangetast. Als je het niet wilt kun je nee zeggen. Bovendien kan je verplicht stellen dat de vraag altijd ook de nabestaanden gesteld wordt en hun wens doorslaggevend maken.
Volgens mij is het lichaam van een overledene ook meer van de nabestaanden dan van de dode (die is er tenslotte niet meer).
groetjes,
Hans de Ridder
Het is een recht om over je eigen lichaam te mogen beslissen. Of, beter gezegd: het moet zo zijn dat ik toestemming geef iets met mijn lichaam te doen, en niet andersom.
Het “als je het niet wilt kun je nee zeggen” gaat wel erg makkelijk voorbij aan het feit dat er in dit land genoeg mensen zijn die (nog) niet in staat zijn daar net zo makkelijk een keuze in te maken. Wie bij die 5% hoort die het nooit heeft geweten, niet heeft gesnapt of een of ander principe heeft, die heeft dus pech. Wie niet in staat is aan te geven geen donor te willen zijn, die is donor.
Om het even wat simpel en banaal te houden: ik krijg elke dag allerlei mailtjes, ongewenst. Als ik die mailtjes niet meer wil ontvangen, dan moet ik me uitschrijven. Op die manier kan ik mijn dag aardig vullen met het me uitschrijven van allerlei mailings waar ik me nog nooit op heb ingeschreven. Het belang hiervan valt in het niet bij orgaandonatie, maar het geeft wel aan dat die omgekeerde wereld gewoon niet werkt. Als ik donor wil worden bepaal ik dat en geef ik dat aan. Als ik mail wil ontvangen geef ik dat aan. Als ik vaccinaties wil hebben bepaal ik dat. Of ik wel of geen alcohol wil drinken bepaal ik zelf.
Waarom zou na je dood je lichaam automatisch aan de staat vervallen die het mag leeghalen? Waarom zouden mijn nabestaanden moeten bepalen hoe ik na mijn dood behandeld word? Dat is aan mij, en aan niemand anders.
Als Groen Links het werkelijk voor elkaar krijgt om dat geen-bezwaarsysteem er door te drukken, dan zal ik er zo snel mogelijk voor zorgen niet donor worden.
Dit gaat mij echt te ver. Het houdt in dat de staat nu al de eigenaar is over mijn lichaam.
Voor mij is dit een typisch voorbeeld van linkse dictatuur.
Ik dacht al eerder gereageerd te hebben maar dat is blijkbaar verloren gegaan.
@Saskia: België, Spanje en Oostenrijk zijn volgens mij nooit linkse dictaturen geweest.
Zie ook: http://www.provitahumana.nl/pvh/ARTIKELEN/ART2004/art200411.html
@Michel:
Heb je enig idee hoeveel mensen nu geen donor zijn omdat ze, zoals je zelf zegt: “niet in staat zijn daar net zo makkelijk een keuze in te maken. Wie bij die 5% hoort die het nooit heeft geweten, niet heeft gesnapt of een of ander principe heeft,” en daardoor ongewild voor anderen een (normaal) leven onthouden? Ook pech, maar dan voor mensen die nog wel leven.
Hoe mensen omgaan met hun overledenen is volgnes mij cultureel bepaald (tibetanen bijv. leggen hun doden op hoge rotsen om ze door de vogels op te laten eten). Culturele gebruiken kunnen gerespecteerd worden maar er is niets op tegen als een overheid probeert daar verandering in te krijgen, dat geld voor de ondergexhikte positie van de vrouw, roken, alcohol gebruik net zo goed.
Een opt-in systeem voor reclame is een goed plan, voor andere zaken kan best een opt-out systeem gebruikt worden. Dat was bij militaire dienstplicht zo en geld ook voor belastingheffing, erfrecht, achternaam-toekenning enz. enz.
Je argument dat je lichaam aan de staat vervalt is ietwat botte retoriek. De staat, dat zijn wij met zijn allen. We leven in een democratie, weet je nog.
Je lichaam vervalt bovendine niet aan de staat, het wordt ter beschikking gesteld aan de medische praktijk en/of de wetenschap. Er zijn weinig ambtenaren (ook gewoon mensen overigens) bij orgaandonatie betokken.
Of het vervalt aan de staat of dokters is retoriek. Feit blijft dat je in principe niet meer zelf bepaalt over je lichaam. Dat doet de wetgever, en je moet vervolgens zelf actie ondernemen. Dat vind ik principiëel de verkeerde volgorde. Of wij nou de staat zijn of niet. Ik wil over mijn eigen lichaam kunnen beslissen. Niemand anders dan ikzelf heeft daar iets over te zeggen. De overheid kan dus nooit van tevoren bepalen dat ik donor ben. Punt uit.
De staat bepaald al van alles over je lichaam, daar is de wet op de lijkbezorging voor.
De overheid bepaald nu van te voren dat je geen donor bent.
Het is handig als dat met jouw ideeen overeenkomt maar daardoor niet een fundamenteel recht.
Om te voorkomen dat het een wellus nietus spelletje wordt wil ik er nog even op wijzen dat bij een geen-bwzwar systeem de overheid nog steeds niet bepaald dat je donor wordt, net als nu ben je daar vrij in.
Ieders personnlijke keus dient door de overheid gerespecteerd en beschermt te worden. De overheid mag zich niet met die keus bemoeien, die is van jezelf. De overheid zelf moet echter ook een keuze maken en die moet op heldere gronden genomen worden, ieder persoonlijk mag keizen omdat hij zich ergen s wel of niet lekker bij voelt, de overheid moet met degelijke argumenten komen.
Aangezien orgaantransplantatie een gangbare praktijk is in Nederland is er een enorm tekort aan donoren. Een keuze voor een geen-bezwaar systeem lost dat tekort voor een deel op zonder iemand in zijn persoonlijke keuze te dwarsbomen. Dat doet het huidige systeem ook niet maar dat leidt tot het genoemde tekort.
De overheid kiest niet voor je, zij zet de standaard. Dat doet het huidige model net zo goed als het geen-bezwaar model.