We zijn teleurgesteld dat de minister kennelijk nog steeds op het standpunt staat dat de werking van de bij verkiezingen gebruikte software geheim moet zijn en dat hij zich niet wil vastleggen op enige toezegging dat verkiezingsuitslagen in de toekomst voor derden controleerbaar zijn. Ook met betrekking tot de veel te grote rol van bedrijven in het verkiezingsproces blijven de uitlatingen van de minister volstrekt vrijblijvend. Dit zijn voor ons de fundamentele vraagstukken die op tafel liggen, en waaraan de nu zo zichtbare problemen met betrekking tot beveiliging van het stemproces ondergeschikt zijn.
Zoals luisteraars ook al konden horen op Radio West vertrouw ook ik de stemcomputers nog niet. Controleerbaarheid is een absolute vereiste. “Zou er ooit gefraudeerd zijn?” werd mij gevraagd. Daar kon ik geen antwoord op geven. Er is immers niet te controleren of dat is gebeurd. De enige hertelling die een stemcomputer kan doen is het nog een keer printen van de uitslag. Zit jouw stem erbij? Geen idee. Nedap vindt dat we ons niet zo druk moeten maken, want het zijn immers de mensen die onbetrouwbaar zijn. Waarom ze dan niets doen om die mensen te weerhouden van frauderen, vertellen ze niet. Als het gaat om “wij vertrouwen mensen niet” moet je ervoor zorgen dat frauderen zo moeilijk mogelijk is, en je een onmogelijk aantal mensen nodig hebt om dat te doen. Bij stemmen met potlood is dat zo: om in een substantiëel deel van de stembureaus te frauderen is nogal wat mankracht nodig. Om met stemcomputers te frauderen zijn een paar omgekochte Nedap-medewerkers voldoende.
Wat ik eng vind is dat er gelijk wordt gezegd “ach, dat loopt zo’n vaart niet”, “wie zou nou willen frauderen?”, “wie zou nou met een scanner CDA stemmen willen detecteren?”. Met zulke stellingen wordt de kern van de zaak handig vermeden. We vragens ons ook niet af wie toch een terroristische aanslag op Nederland zou willen plegen. Dan gaan we ervan uit dat er mensen zijn die dat willen doen, en nemen maatregelen. Als iets mogelijk is moet je het proberen te voorkomen, omdat de wet nou eenmaal duidelijk is. Kennelijk zijn onze verkiezingen niet zo belangrijk, en kunnen die maatregelen wel even wachten. Er wordt wat gedaan om het allemaal veilig te laten lijken. Alle apparaten worden gecontroleerd (nog nooit eerder gedaan!), en krijgen een nieuwe chip. Dat is nog steeds een ding dat je eruit kan halen en vervangen, dus zoveel veiliger wordt het niet. Daarvoor is er een verzegeling. Dat je dat wel goed moet doen bewijst Black Box Voting. Een paar dollar en een minuut of 10 waren genoeg om de verzegeling ongemerkt te doorbreken en toegang te krijgen tot de software van een Amerikaanse stemcomputer.
Er komt wel een commissie die gaat kijken hoe het beter kan. Daar hebben we de 22e nog niets aan. Want hoe dan ook zal dan niet te controleren zijn of de uitslag legaal tot stand is gekomen. Als je er, net als ik, weinig vertrouwen in hebt, dan kan je beleefd protest aantekenen in het stemlokaal.
Ik ga lekker in Zoeterwoude stemmen. Dan weet ik in ieder geval dat mijn stem telt.
