Geen kloof (en verder is er ook weinig)

11 juli 

Over een kloof tussen burger en politiek hoef je hier niet te klagen. De burgemeester wordt tijdens onze ontmoeting een paar keer onderbroken met telefoontjes. Een secretaresse was niet te zien. Dat kan te maken hebben met het feit dat al 3 maanden geen salarissen betaald konden worden. Hartelijk dank, wereld.

Als politicus was dit natuurlijk een interessant onderdeel. Een prille democratie, de enige in de Arabische wereld. In de gemeenteraad zitten 15 mensen. Per decreet is door de Palestijnse Autoriteit bepaald dat dit 8 christenen en 7 moslims zijn, om het christelijke karakter te bewaren. Vroeger woonden er bijna alleen maar christenen, nu is nog maar 1/3 van de bevolking christen. De 7 moslimzetels zijn verdeeld over Hamas (5), een Jihadpartij en een onafhankelijk lid. Aan de christelijke kant had de partij van de burgemeester 4 zetels. De raadsleden kiezen de burgemeester uit hun midden, en ook hier geldt een decreet dat voorschrijft dat de burgemeester een christen moet zijn. Omdat de burgemeester een katholiek is moet de loco een oosters-orthodox zijn. De burgemeester benadrukte dat de Palestijnen een seculiere staat willen, en dat in een religieus geinspireerde staat nooit een democratie kon zijn. Misschien wel vanwege al die decreten 😉

We kregen veel informatie, de burgemeester spreekt goed Engels en was ook duidelijk. Hij legde uit wat de gevolgen van de muur waren: minder toeristen, minder inkomsten omdat toeristen niet in Bethlehem slapen, en werkeloosheid omdat de Palestijnen die in Jeruzalem werkten daar nu niet meer kunnen komen. Ook de burgemeester kon alleen een permit krijgen omdat hij in de directie van het electriciteitsbedrijf in Jeruzalem zit, anders had hij net als de andere Palestijnen slechts bij uitzondering een permit kunnen krijgen. Ziek worden is wat dat betreft ook niet aan te raden: de goede ziekenhuizen liggen aan de andere kant, dus tijdverlies bij het checkpoint en je moet worden overgeladen daar.

Zoals gezegd, in al haar wijsheid hebben de EU en VS besloten geen geld te geven aan de democratisch gekozen regering van de Palestijnen. De stad kon nog een tijdje van banken lenen, maar sinds 3 maanden is het geld op. Van de PA komt er niets meer, en belasting brengt in de huidige omstandigheden weinig op. Toen de burgemeester dit vertelde leek hij ook even emotioneel te worden, een man die probeert de stad te besturen maar op zoveel punten wordt gefrustreerd door de bezetting, waar hij niets tegen kan doen. Er is weinig werk, de boeren kunnen niet naar hun land omdat dat aan de andere kant van de muur ligt. Zo is een derde van Bethlehem feitelijk afgepakt van de inwoners. Geen schadevergoeding, niets. En toch blijven deze mensen zeggen: wij willen in vrede leven met de verschillende geloven. Israel hoeft maar vrede te willen en te vertrekken uit de bezette gebieden, en het is klaar. In plaats daarvan bouwen ze nederzettingen, wegen Alleen Voor Joden, en worden mensenlevens kapot gemaakt.

Na dit indringende gesprek stonden de dames van de Women’s Group te popelen om met ons te praten. Een club vrouwen van zowel islamitische and christelijke achtergrond komt wekelijks bij elkaar om over religie en andere zaken te praten. Ze proberen ook zoveel mogelijk met Israeliers te doen, ondanks de moeilijkheden voor beide groepen om elkaar te ontmoeten. Ik vroeg nog hoe ze zouden reageren als hun kind de politiek in zou willen, omdat dat hier niet geheel zonder gevaar is. “Je houdt het niet tegen” was het antwoord, dus echt blij – nee.

Geen toekomstdroom
Met de jongerengroep ging het vooral over het leven als jongere hier, en hun toekomst. Voor Palestijnen is onderwijs enorm belangrijk, ze proberen zoveel en zo hoog mogelijk onderwijs te volgen. Vanwege de vele checkpoints, die soms dicht zijn, is het alleen niet handig om ergens anders te gaan studeren (huisvesting is duur – het prijsniveau hier ligt vrijwel even hoog als in Nederland, alleen de inkomens niet). Af en toe klimmen studenten op bepaalde plekken over de muur, met het risico neergeschoten te worden. Of je wordt overreden bij een checkpoint (na uren in de hete zon te hebben gestaan). Met de onzekere situatie zijn de toekomstdromen heel basic: een huis, kinderen, een baan. Vooral een baan, want er is bijna geen werk hier. Een van de jongeren zei “je kan hier niet dromen, je moet in de realiteit blijven”.

De maaltijd werd verzorgd door de vrouwengroep, waarbij ook een aantal van ons meehielpen. Het eten was heerlijk, ik kom niet slanker thuis. Dat komt voor sommigen goed uit, want niet iedereen heeft een gastgezin die zich veel kan veroorloven.

Ingeburgerd
Na een prachtige zonsondergang boven de bergen in Jordanie, die je vanaf hier kan zien, liepen we met onze buren naar huis. Toen voelde ik me helemaal ingeburgerd: overal kwamen we bekenden tegen waarmee we handenschudden, een praatje maken, die naar ons toeteren. Vrienden van Johnny, de jongste zoon, Youssef en wat vrienden, mensen uit de straat. Gastvrijheid staat hier zeer hoog in het vaandel. Zo zei iemand ook: hier zie je geen mensen op straat slapen. Als mensen op straat slapen, worden ze uitgenodigd in een huis. Ik vroeg ook nog aan een jongere wat over het probleem van emigratie, en of hij zou vertrekken als hij kon. Dat zou hij nooit doen, want hier weet hij dat er familie en vrienden zijn die hem helpen als het nodig is, en kan hij hun weer helpen. De enige manier om te overleven is door elkaar te steunen. Dat heb je niet in Europa of Noord-Amerika, dus hij zou niet gaan.

Hij vond het wel erg jammer dat ik niet gelovig was. Ik kon me dat van hem ook wel voorstellen, geloof is zo belangrijk hier,  speelt zo’n grote rol in het leven van de mensen en bepaalt zo het straatbeeld, dat je als ongelovige wel erg opvalt. Maar zoals ook in de discussie in de vrouwengroep werd gezegd: het gaat niet om de religie, het gaat om de bezetting. Dat is het probleem.