Deze maand is het 5 jaar geleden dat we in Oosterwei gingen wonen. Voor mij weliswaar een kleine verplaatsing – ik heb mijn hele leven in Gouda-Oost gewoond, maar dan in het “goede” deel, maar tegelijk ook een grote: van Hotel Mama in een gezellig jaren ’30 rijtjeshuis met flinke tuin, in een overwegend blanke middenklassebuurt, naar 3 hoog in een troosteloze jaren ’60 flattenbuurt met een slecht imago en mediterraan straatbeeld. Dat laatste schrok me niet zo af, hoewel ik eerlijk zal toegeven dat mijn ideaalbeeld qua wonen iets anders is. Ook toen al speelde de herontwikkeling van de wijk, onder de naam “Gastvrij Gouda-Oost”. Als bewoner van deze wijk, en van “het meest levensgevaarlijke stukje Gouda”, kan ik vanuit de praktijk vertellen hoe het leven hier is, en wat “herontwikkeling” in de praktijk betekent.
Gouda-Oost, en dan met name Oosterwei, heeft vooral te maken met het onterecht slechte imago. Want laat ik maar gelijk positief met de deur in de wijk vallen: het is hier prima wonen. Echt. 
Hier in Oosterwei hebben we geen last gehad van criminaliteit, in tegenstelling tot even verderop bij mijn ouders waar mijn fiets wel eens is gestolen. Het is rustig, meer dan eens verbaasde het bezoek zich over het gebrek aan geluidoverlast. De hangjeugd rondom onze flat bestaat vooral uit aardige jongens die er weliswaar stoer uitzien, maar ook gewoon de deur voor je openhouden als je je fiets de flat in tilt. Af en toe krijg je koekjes vanwege een of ander familiefeest, met kerst krijg je de haramme flessen wijn toegestopt. Men groet elkaar hier. ‘s Avonds voel je je veilig, zeker ‘s zomers als het ook later op de avond nog gezellig druk is. De buurt lééft.
Natuurlijk, er zijn problemen, ook al ervaar je die niet in het dagelijkse leven hier. Een deel van de jongeren is in meer of mindere mate ontspoord, een aantal delen hebben bovenmatig last van (auto-)inbraak en andere vervelende criminele activiteiten. In gezinnen zijn sociale en economische problemen: de werkeloosheid ligt hoger dan gemiddeld. Niet voor niets wordt er via Gouda Oost Veilig gewerkt om de criminaliteit terug te dringen, niet voor niets is dit een Herontwikkelingswijk. Op veiligheidsgebied lijkt het iets rustiger, hoewel de lasten nog altijd onevenredig verdeeld zijn. Reden voor tevredenheid is er nog niet, wel een lichtpuntje in de verte. Die winst is geboekt sinds 2003.
Maar wat betekent de Herontwikkeling nu in de praktijk? Het einde van het geld begint in zicht te komen, dus je zou verwachten dat er van alles is veranderd in 5 jaar. Helaas, niets is minder waar. 
Oosterwei anno 2008 lijkt nog verdacht veel op Oosterwei anno 2003, toen we onze flat betrokken. Dat in tegenstelling tot de Korte Akkeren, waar het straatbeeld beetje bij beetje verandert. Voor Oost is er een centrumplan, waarbij het “winkelcentrum” rond de De Rijkestraat een nieuw aanzicht zou krijgen, en daarbij een Multifunctioneel Buurtcentrum zou moeten komen met allerlei prachtige voorzieningen. Het enige zichtbare tot nu toe is de basisschool die alvast gesloopt is op de plek van het nieuwe buurtcentrum; een lege plek met één boompje dat dapper weerstand biedt. Ja, onder het motto van Wijkontwikkeling is een flat “opgeplust” (was dat anders niet gebeurd?) en zijn de straten en binnenterreinen opgehoogd (normaal onderhoud, lijkt me). Tot zover de zichtbare kant.
Het gaat bij Wijkontwikkeling niet alleen om het ruimtelijke: geen oude problemen in nieuwe gebouwen. Op sociaal gebied is er ook veel nodig. 
De wijk is slecht georganiseerd, initiatieven werken langs elkaar heen, er is een wijkteam dat amper het hoofd boven water kan houden. Dat komt mede door de samenstelling van de wijk, een ophoping van sociaal-economische problemen. Die los je niet op met een nieuw buurtcentrum, daarvoor moet je de buurt bij elkaar brengen, organiseren, opleiden, verzorgen, achter de vodden zitten. Veel projecten op dat gebied waren vorig jaar al stopgezet of weggestopt in stadsbrede projecten. De problemen bestaan nog steeds. Er is enige vooruitgang, op kleine schaal lukt het om jongeren uit de negatieve spiraal te trekken en op een positieve manier aan de slag te krijgen. Het zijn er te weinig om het beeld van de wijk te veranderen.
Over een week zijn wij huiseigenaren, over 5 weken zijn we hier vertrokken. We laten een buurt achter die, ondanks alle aandacht, niet substantiëel lijkt te veranderen. Oost blijft Oost. Het blijft een levendige wijk, een karakteristieke wijk die in een aantal opzichten positief afsteekt tegenover de rest van Gouda. Dat zal er ook voor zorgen dat het ooit, in de toekomst, wel goedkomt met Oost. We hebben nog tot 2015. De resultaten tot nu toe zijn echter mager, er is eerder sprake van onderontwikkeling dan wijk- of herontwikkeling. Ook vanaf ons nieuwe stekje in 2806 zal ik de ontwikkelingen in Oost met extra aandacht volgen. Het is nu al een prachtwijk, ik hoop er over een paar jaar doorheen te kunnen fietsen om vast te stellen dat het een nogprachtigerwijk is. Dat we vol trots kunnen wijzen naar het Oosten.
