Het is altijd weer leuk, zo’n eerste raadsbijeenkomst na het reces. De agenda zomerde nog wat na met 5 hamerstukken. Dat gaf iedereen de gelegenheid om zich enorm in te lezen, en werd op de avond zelf een wedstrijdje gedetailleerde vragen stellen gehouden zodat iedereen kon laten zien hoe goed ie was voorbereid. Waardoor de vragen over het bestemmingsplan gingen over afspraken over soorten woningen die we al jaren geleden hebben vastgesteld, en bij het Filmhuis als trouwlocatie een semantische discussie over punten en komma’s en hoe die mogelijke toekomstige besluitvorming al dan niet eventueel zouden vastleggen ontstond. Dus. Geheel volgens de wet van klets werd het beschikbare halfuur volgepraat en kon de hoofdact beginnen.
Op verzoek van Trots en GoPo stond het onderwerp Gemeentelijke Financiën op de agenda. Trots had nog een aantal vragen over subsidieverstrekking en controle daarop, en Gouda Positief wilde weten hoe de jaarstukken nou eigenlijk in elkaar zitten en hoe de accountant ernaar kijkt. Het subsidieproces werd helder uitgelegd met een aantal goede, scherpe vragen over de controle. De financiële stukken lagen wat lastiger.
Als nieuweling in de raad zijn de financiële stukken inderdaad vrij pittig. Er gaat afgerond zo’n 200 miljoen euro om in de gemeente, investeringen worden gedekt met geleend geld, wisselende omstandigheden zorgen dat er flinke veranderingen in de begroting kunnen optreden in de loop van het jaar, de wettelijke regels voor gemeentelijke stukken, enz. Er is maar één manier om hiermee om te gaan: erin springen, veel opzoeken, vragen stellen, kortom, je werk doen als raadslid.
Voor sommigen is dat blijkbaar teveel moeite. Die willen dat de jaarstukken in een simpel staafdiagrammetje te vatten zijn, en tegelijk elke post uitgebreid wordt gecategoriseerd al naar gelang wettelijke verplichtingen. De simpele versie moet dan zoiets zijn:
Jaarstukken, de simpele versie
De ingewikkelde versie zou een enorme encyclopedie worden. Immers, binnen een programma op de begroting zitten zowel wettelijk verplichte zaken als eigen beleid. En bij de wettelijke verplichtingen geldt dat er marges zijn waarbinnen je als gemeente moet opereren. Ondoenlijk om dat allemaal overzichtelijk in de jaarstukken te presenteren, en ook niet nodig.
Waarom niet nodig? Omdat je als fractie (meestal) een eigen programma en eigen visie hebt. Vanuit die visie bepaal je welk beleid de overheid moet voeren, en wat dat mag kosten. Als die visie ontbreekt, dan is het lastig om een begroting te lezen, en kan je alleen maar terugvallen op het kijken naar getalletjes. Als je een visie hebt, dan ga je op zoek naar waar iets moet gebeuren, en dan kom je vanzelf de wettelijke taken en beperkingen tegen. Kwestie van je werk doen. Niet als een luie leerling achterover leunen en zonder het boek te lezen roepen “ik snap het niet”. Daarmee doe je jezelf als partij, en de Raad als geheel geen goed.
Dat de gemeente geen bedrijf is, dat is nu gelukkig wel duidelijk. In één ding lijkt de gemeente wel op een bedrijf: je moet ervoor werken, en niet alles wordt vanzelf duidelijk. Je zal dus een open houding moeten hebben en af en toe moeten luisteren naar advies van ervaren politici. Misschien dat die boodschap nu eindelijk is geland.
